Akademia Diecezji Rottenberg-Stuttgart

W inicjatywy trojga chrześcijańskich teologów niemieckich różnych wyznań: Jutty Sperber, Andreasa Renza i Hansjörga Schmida od marca 2003 r. odbywają się spotkania w ramach Forum Teologicznego Chrześcijaństwo-Islam (Theologisches Forum Christentum-Islam), organizowane przez Akademię Diecezji Rottenburg-Stuttgart. Od 2005 r. w konferencjach w ramach Forum biorą udział nie tylko chrześcijanie, katolicy i ewangelicy, ale także teologowie muzułmańscy. Liczba muzułmanów z roku na rok rośnie – w czasie ostatniego spotkania stanowili już 40 procent uczestników.

Od 2005 r. pojawiła się także charakterystyczna forma: każda konferencja poświęcona jest jakiemuś zagadnieniu – w 2005 r. była to teologia i praktyka modlitwy w obu religiach, w 2006 r. problem tożsamości i postrzegania drugiej tradycji religijnej, w 2007 r. kwestia cierpienia i zmagania z nim w obu religiach, a w 2008 r. problem etyki oraz odpowiedzialności za życie. Każdy temat poruszany w ramach danego zagadnienia, np. podejście do cierpienia, omawiany jest z punktu widzenia jednej religii, zaś przedstawiciel drugiej przedstawia potem swój komentarz, następnie na odwrót. Daje to bardzo interesujący efekt – po pierwsze poznaje się podejście do danego zagadnienia „od środka” danej religii, po drugie: komentarz do tego podejścia specjalisty „z zewnątrz”, z innej tradycji religijnej.

Połowę jednego z trzech dni konferencji zajmują tzw. fora tematyczne, w trakcie których muzułmanie i chrześcijanie na równi przedstawiają krótkie referaty i dyskutują nad wynikającymi z nich problemami. Ostatniego dnia rano obradują osobno dwie grupy dyskusyjne, tym razem podzielone wyznaniowo, czyli jest to czas na wewnątrzchrześcijańskie i wewnątrzmuzułmańskie refleksje nad tematem.

Spotkania w ramach Forum wykroczyły już dawno zasięgiem poza Niemcy, biorą w nich udział osoby z Austrii, Wielkiej Brytanii, Danii, Francji, Finlandii i Polski, ale także z Bośni i Turcji. Zauważalny jest rosnący poziom teologii prezentowanej przez muzułmanów, nierzadko już absolwentów i doktorów z wydziałów teologii na niemieckich uniwersytetach, gdzie otwierane są kursy teologii muzułmańskiej w języku niemieckim. Teologowie ci w swoich wypowiedziach dają dowody znajomości teologii chrześcijańskiej, teorii religioznawczych, a także filozofii zachodniej – można powiedzieć, że są dowodem na rodzenie się nowoczesnej, europejskiej teologii muzułmańskiej.

Oczywiście referaty wygłoszone na poszczególnych konferencjach publikowane są od 2005 r. w ramach serii „Theologisches Forum Christentum-Islam” ”, stanowiąc cenny materiał, który może być wykorzystywany przez osoby szukające odpowiedzi na teologiczne pytania dotyczące relacji chrześcijańsko-muzułmańskich, ale także samego islamu, mniej znanego w Europie niż chrześcijaństwo.

W bieżącym roku spotkanie w ramach Forum, które odbyło się w dniach 6-9.03.2009, nosiło tytuł „Słowo to jest bardzo blisko ciebie…” (Pwt 30, 12) i poświęcone było egzegezie Biblii i Koranu. Uczestnicy zastanawiali się m.in., czy teologia muzułmańska, przy wszystkich różnicach, nie mogłaby wspomóc się doświadczeniami teologii chrześcijańskiej, jak czyniła to już w przeszłości; jak w nowych warunkach muzułmanie powinni czytać i rozumieć święte teksty chrześcijaństwa, a chrześcijanie Koran; jaką rolę odgrywają w egzegezie świętych tekstów eksperci, a jaka przypada „zwykłym” wierzącym; w jaki sposób trzeba aktualizować interpretacje świętych tekstów i ich tłumaczenia? Czy Biblia i Koran mogą pomóc w walce z niesprawiedliwością wobec kobiet?

Wagę zagadnień teologicznych dla dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego i dla integracji muzułmanów w Niemczech, ale i w całej Europie, dostrzega niemieckie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które od lat hojnie dotuje Forum, a w tym roku przemówienie na temat roli dialogu chrześcijańsko-muzułmańskiego w integracji muzułmanów w Niemczech wygłosił sam minister spraw wewnętrznych, Wolfgang Schäuble.

W tegorocznym spotkaniu wzięli udział także członkowie Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów: współprzewodniczący Rady ze strony katolickiej, ks. dr Adam Wąs SVD i sekretarz generalny, dr Agata S. Nalborczyk, która uczestniczy w Forum od 2005 r.